مطالعات زنان (به انگلیسی: Women Studies) از جمله رشته های پرطرفدار دانشگاهی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا برای داوطلبان خانم بوده و پذیرش این رشته در دانشگاه های خارج از کشور نیز زیاد است. مطالعات زنان همچون مهندسی صنایع و روانشناسی، حوزه ای میان رشته ای بوده و به ساحت مختلف علوم اجتماعی مرتبط خواهد بود. مطالعات زنان به مقولاتی همچون فمینیسم، جنسیت، تبعیض های جنسی و قومی و نظریه های مختلف از جمله فراهنجارها و رویکرد ادبیات و تاریخ جهان به این مباحث می پردازد. در سالهای اخیر، مباحثی چون فضای مجازی و توسعه پایدار در فهرست تحقیقات راهبردی مراکز مطالعات زنان اضافه شده و به نظر می رسد حوزه مطالعات زنان از جمله بخش های مهم و موثر برای بهداشت و سلامت جامعه باشد.
برای نخستین بار در سال ۱۳۸۰ دورهٔ کارشناسی ارشد رشتهٔ «مطالعات زنان» در دانشگاه الزهرا، دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه تربیت مدرس تأسیس شد. این رشته همچنین در سطح کارشناسی ارشد در مرکز مطالعات و تحقیقات زنان دانشگاه تهران ارائه میشود. در ایران در شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۹۱، رشته مطالعات زنان به رشته خانواده و حقوق زن در اسلام تغییر نام پیدا کرد.
مراکز مطالعات زنان در شهرهای مختلف کشور تاسیس شده که در کنار مجلات فعال در حوزه مطالعات زنان، منابع خوبی برای تحقیق و پژوهش علاقمندان به این عرصه است. گزارش امروز سرویس دانستنی های روزیاتو شما را با ۳۰ کتاب خوب برای فهم بهتر مقوله مطالعات زنان و گرایش های مربوطه آشنا میکند.
کتاب گفتمان زنانه و مطالعات زنان خانواده و جنیست و آرایش و مد و بهره کشی از زنان
- کتاب جایگاه زن در مطالعات زنان: نوشته فریده ماشینی. تهران: موسسه توسعه فناوری آموزشی مدارس هوشمند، ۱۳۹۳.
- کتاب زنان در آئینه اصلاحات: مجموعهی سخنرانیها، پیامها و مصاحبههای ریاست جمهور آقای خاتمی دربارهی زنان ۱۳۸۰ – ۱۳۷۶/ [مرکز امور مشارکت زنان]- انتشار در سال ۱۳۸۱
- کتاب مجموعه گفت و گوهای هماندیشی بررسی مسائل و مشکلات زنان اولویتها و رویکردها/ تهیه و تنظیم دبیرخانه هماندیشی. قم: حوزه علمیه قم، مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، ۱۳۸۰.
- کتاب زنان و گفتگوی تمدنها مجموعه گفتگو و نظرخواهی [زنان و گفتگوی تمدنها]/ مرکز امور مشارکت زنان. تهران: ریاست جمهوری، مرکز امور مشارکت زنان: جهاددانشگاهی، دفتر مطالعات فرهنگی، ۱۳۸۱.
- کتاب زنان، مشارکت و برنامهریزی برای توسعه پایدار/ [برای] مرکز امور مشارکت زنان با همکاری صندوق جمعیت سازمان ملل متحد. تهران: ریاست جمهوری، مرکز امور مشارکت زنانبرگ زیتون، ۱۳۸۰.
- کتاب زنان و سرمایه اجتماعی. نوشته فریده ماشینی- تهران: موسسه توسعه فناوری آموزشی مدارس هوشمند، ۱۳۹۳.
- کتاب زن، توسعه و تعدد نقشها/ تهیه و تنظیم مرکز امور مشارکت زنان – ریاست جمهوری – برگ زیتون – ۱۳۸۰
- کتاب نگاهی به رشتهی مطالعات زنان در دانشگاهها و مراکز آموزشی برخی کشورهای جهان/ تهیه مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری. برگ زیتون – ۱۳۸۱
- کتاب نقش وکلای زن در دفاع از حقوق زنان/انجمن ایرانی مطالعات زنان. تهران: انجمن ایرانی مطالعات زنان، ۱۳۸۵.
- کتاب زن، عرصه اجتماع: روند حضور دختران در دانشگاهها.../ به کوشش اکرم قدیمی؛ انجمن ایرانی مطالعات زنان.برگ زیتون ۱۳۸۲
- کتاب درآمدی بر نظام شخصیت زن در اسلام (بررسی مقایسهای دیدگاه اسلام و غرب)/ تهیه و تنظیم محمدرضا زیبایینژاد، محمدتقی سبحانی. تهران: حوزه علمیه قم، مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، ۱۳۸۳.
- کتاب حقوق زن در ایران (۱۳۴۶ – ۱۳۵۷): بررسیهای حقوقی و تطبیقی و متون قوانین با مقدمهای درباره سازمان زنان ایران/به کوشش مهناز افخمی. نشر بنیاد مطالعات زنان ایران.
- کتاب زن در اسلام. قم: حوزه علمیه قم،مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، ۱۳۹۲
- کتاب مقدمهای بر مطالعات زنان/ حمیرا مشیرزاده. تهران: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دفتر مطالعات و برنامهریزی فرهنگی و اجتماعی، ۱۳۸۳.
- کتاب نظام اسلامی و مسئله روسپیگری (مجموعه مقالات و گفت و گوها)/ بهکوشش ابراهیم شفیعی سروستانی؛ [برای] دفتر مطالعات و تحقیقات زنان. قم : حوزه علمیه قم، مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، ۱۳۸۵.
- کتاب سیاست جنایی اسلام در برخورد با بزهکاری و بزهدیدگی زنان (سیاست جنایی اسلام)/ نگارش علی اشرف طهماسبی نیک؛ [برای] مرکز امور مشارکت زنان. برگ زیتون ۱۳۸۳
- کتاب بررسی و تحلیل افزایش سهم زنان در آموزش عالی/ تدوین مصطفی ایمانی، مرتضی مردیها. تهران: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت فرهنگی و اجتماعی، دفتر مطالعات و برنامهریزی فرهنگی و اجتماعی، ۱۳۸۱.
- کتاب فمینیسم و دانشهای فمینیستی : ترجمه و نقد تعدادی از مقالات دایرهالمعارف فلسفی روتلیج. مشخصات نشر : قم: مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، ۱۳۸۲.
- کتاب زنان ایران در عصر پهلوی/ نوشته و تحقیق دخی عبدی. لوسآنجلس: سازمان زنان ایران، ۱۳۷۰.
- کتاب نگاهی به تجارب زنان کارآفرین در ایران/ انجمن زنان مدیر کارآفرین. تهران: روشنگران و مطالعات زنان،۱۳۹۳.
- کتاب زنان و اقتصاد شهری/ مولف علیاصغر سعیدی، همکاران تالیف علی شکوری…[ و دیگران]؛ [ برای] ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار؛ ناظر علمی محمدامین قانعیراد؛ ویراستار علمی علیاصغر سعیدی. تهران : مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران،۱۳۹۴.
- کتاب مادری در نگاه دینی و عینیت اجتماعی/ با گفتارها و گفتوگوهایی از اساتید و دانشوران جوادیآملی … [و دیگران]؛ دبیر علمی همایش سمیه حاجاسماعیلی؛ ویراستار محمدصادق دهقان؛ [به سفارش] مرکز تحقیقات زن و خانواده معاونت پژوهشی. قم: حوزه علمیه قم، مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، ۱۳۹۳.
کتاب ما همه باید فمینیست باشیم نوشته چیما ماندا انگوزی آدیش ترجمه مریم طباطبایی ها
کتاب مانیفست یک فمینیست در پانزده پیشنهاد نوشته چیما ماندا انگوزی آدیشی
کتاب دانش های فمینیستی ترجمه عباس یزدانی نشر دفتر مطالعات و تحقیقات زنان
درباره رشته کارشناسی ارشد مطالعات زنان و دکترا مطالعات زنان
اهداف دوره
- درک دیدگاههای اسلام درباره زن و خانواده بر پایه منابع اصیل در جهت تبیین مبانی اندیشه دینی و طرح نظام حقوقی اسلام
- دفاع از اسلام در برابر پرسشها و شبهات مطرح درباره زن و خانواده با استناد به منابع دینی و علوم روز
- ارتقا و توسعه پژوهش در مسایل زن و خانواده با مطالعات عمیق اسلامی
- نقد و بررسی نظریهها و مکاتب
- تولید علم بومی در حوزه مطالعات زنان، ارتقا جایگاه زنان و خانواده در جامعه بر اساس تعلیمات اسلامی
- زمینهسازی برای تربیت نظریه پردازان و کارشناسان متعهد جهت سیاستگذاری مطلوب در سطوح مختلف برنامه ریزی کشور
طول دوره کارشناسی ارشد مطالعات زنان
دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته مطالعات زنان پنج نیمسال تحصیلی است.
طول دوره دکتری مطالعات زنان
طول دوره مطالعات زنان چهار سال است.
شرایط ورود به دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته مطالعات زنان
کسانی می توانند داوطلب ورود به دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته این رشته شوند که دارای شرایط زیر باشند:
- پذیرفته شدن در امتحان ورودی و مصاحبه علمی
- دارا بودن گواهی نامه کارشناسی از داخل کشور یا معادل آن از کشورهای دیگر به تشخیص مراجع صلاحیتدار یا معادل حوزه.
دانشگاه تربيت مدرس در رشته مطالعات زنان، گرايش حقوق زن در اسلام و در مقطع كارشناسی ارشد دانشجو میپذيرد.
نوشته آشنایی با ۳۰ کتاب و دوره ارشد و دکترا رشته «مطالعات زنان» در ایران اولین بار در روزیاتو پدیدار شد.